Ποιοι είμαστε

Το Λύκειον των Ελληνίδων, σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ιδρύθηκε το 1911 από την Καλλιρρόη Σιγανού-Παρρέν, πρωτοπόρο του φεμινιστικού κινήματος και του εθελοντισμού στην Ελλάδα.
Προτάσσοντας στους καταστατικούς στόχους του την προάσπιση των δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών της γυναίκας αποτέλεσε πρωτοπόρο φορέα κοινωνικής δράσης, με δυναμική συμβολή στη χειραφέτηση των γυναικών και την παροχή ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση, στην υγεία και την εργασία. Παράλληλα, συνδέοντας εξαρχής τη δράση του με τη διατήρηση και την ανάδειξη των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων ως μέρος της εθνικής κληρονομιάς, το Λύκειον των Ελληνίδων αναδείχθηκε σε πρότυπο σωματείο με καθοριστική συνεισφορά στην περαιτέρω πολιτιστική ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας.

Το έργο του στηρίζεται πάντα στην εθελοντική προσφορά των μελών του, που αποτελεί και την κινητήρια δύναμή του, και στις ευγενικές χορηγίες φυσικών προσώπων και εταιρειών.

Σήμερα το ΛτΕ “ηγείται” ενός δικτύου που περιλαμβάνει 55 Παραρτήματα στην Ελλάδα και 14 Γραφεία στο εξωτερικό, όπου υπάρχει ελληνισμός της διασποράς, που διαπνέονται από τις ίδιες αρχές και αξίες και εργάζονται για τους ίδιους σκοπούς.

Το Λύκειον των Ελληνίδων έχει βραβευθεί δύο φορές από την Ακαδημία Αθηνών, ενώ το 2012 πιστοποιήθηκε ως συμβουλευτικός οργανισμός της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Από το 1935 το σωματείο στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτήριο, επί της οδού Δημοκρίτου, αριθμός 14, στο σημερινό ευρέως γνωστό ως “κεντρικό κτήριο” του Λυκείου των Ελληνίδων.

Η αποστολή μας

Με αφετηρία και σκοπό τη μελέτη, διατήρηση και ενδυνάμωση των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων, καθώς και την ισότητα των φύλων, η αποστολή του Λυκείου των Ελληνίδων παραμένει στα βασικά σημεία της αναλλοίωτη μέχρι σήμερα.

Το ΛτΕ αναλαμβάνει όλο και συχνότερα, όλο και επισημότερα, να εκπροσωπήσει την Ελλάδα, τον πολιτισμό της και την ιστορία της ενώπιον ημετέρων και ξένων μέσα από την οργάνωση μουσικοχορευτικών παραστάσεων, εκθέσεων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Παράλληλα, μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις, διαλέξεις, συνέδρια, σεμινάρια και εκδόσεις επιδιώκει την προβολή του πολύτιμου υλικού που έχει κατά καιρούς συλλέξει και μελετήσει.

Συγχρόνως το Λύκειον των Ελληνίδων υπηρετεί την προσπάθεια για την επίτευξη της Ισότητας των Φύλων και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων του παιδιού οργανώνοντας ενημερωτικές εκδηλώσεις και Ημερίδες.

Η Ιδρύτρια

Καλλιρρόη Παρρέν (γ. Σιγανού)

Γεννήθηκε το 1859 ή το 1861 στην Κρήτη, στα Πλατάνια Αμαρίου Ρεθύμνης. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1866-69, η οικογένειά της, μαζί με πολλούς άλλους Κρητικούς πρόσφυγες, κατέφυγε στην Αθήνα. H Kαλλιρρόη Παρρέν σπούδασε κατά σειρά στη Σχολή Σουρμελή στον Πειραιά, στη Γαλλική Σχολή Καλογραιών και στο Αρσάκειο, από όπου αποφοίτησε με άριστα το 1878. Στη συνέχεια δίδαξε στα ελληνικά παρθεναγωγεία της Οδησσού και της Αδριανούπολης.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα παντρεύτηκε τον Ιωάννη Παρρέν, γαλλοαγγλικής καταγωγής δημοσιογράφο από την Κωνσταντινούπολη, ιδρυτή του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Η συναναστροφή της με προσωπικότητες που προσέρχονταν στο φιλολογικό της σαλόνι, η ενημέρωσή της για τα πνευματικά, πολιτικά και κοινωνικά ρεύματα της εποχής της και, ιδιαίτερα, η γνωριμία της με τον δημοσιογραφικό κόσμο επέδρασαν στη ζωή της καταλυτικά:

Παρακολουθούσα τας συζητήσεις των δημοσιογράφων και σιγά σιγά εξύπνησε μέσα μου και πάλιν ο πόθος να γράψω, όπως αυτοί, όχι μόνον για τον εαυτόν μου αλλά και για τους άλλους.

Έτσι, με εκδότρια την Παρρέν και με πολλές εκλεκτές συνεργάτιδες, γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1887 η Εφημερίς των Κυριών, το πρώτο γυναικείο έντυπο στην ελληνική επικράτεια. Γνώρισε μεγάλη κυκλοφορία (ενδεικτικά 5.000 αντίτυπα εντός και εκτός της Ελλάδας το 1892), πρωτοστάτησε σε δράσεις για το γυναικείο ζήτημα (όπως η υποβολή στην κυβέρνηση Τρικούπη 2.850 υπογραφών γυναικών υπέρ της γυναικείας εκπαίδευσης), αλλά και εθνικές (όπως η διεθνής εκστρατεία για τον πόλεμο του 1897, με τη συνεργασία της Ενώσεως των Ελληνίδων).

Η τριαντάχρονη έκδοση της Εφημερίδος των Κυριών διακόπηκε από το ταραγμένο πολιτικό κλίμα τον Νοέμβριο του 1917. Η ίδια η Παρρέν απουσίασε από τις δραστηριότητές της από το φθινόπωρο του 1917 έως το φθινόπωρο του 1918, καθώς, όπως αναφέρεται, εκτοπίσθηκε στην Ύδρα “διά τας πολιτικάς πεποιθήσεις της”.

Εξαιρετικά πλούσιο υπήρξε το συγγραφικό έργο της Παρρέν: Ιστορία της γυναικός, 3 τόμοι (κυκλοφόρησε σε τεύχη από το 1889), Η ζωή ενός έτους. Επιστολαί Αθηναίας προς Παρισινήν (1898), Τα βιβλία της Αυγής (τριλογία μυθιστορημάτων): Η χειραφετημένη (1900, επανέκδοση με επίμετρο Αγγ. Ψαρρά, εκδ. Εκάτη, Αθήνα 1999, δημοσιεύθηκε και γαλλικά στη Journal de debats, 1907), Η μάγισσα (1901) και Το νέον συμβόλαιον (1902, δημοσιεύθηκε και γαλλικά στη Revue littéraire), Η νέα γυναίκα (τρίπρακτο δράμα, παίχθηκε από τη Μαρίκα Κοτοπούλη το 1907), Το σχολείον της Ασπασίας (1908), Το μαραμένον κρίνον (μυθιστόρημα, 1909) και το ανολοκλήρωτο Το άσπρο τριαντάφυλλο (άρχισε να δημοσιεύεται στις αρχές του 1915). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι ταξιδιωτικές της εντυπώσεις από τη Σουηδία, τη Ρωσία και τις Η.Π.Α., που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα των Κυριών.

Οι θέσεις και οι δράσεις της Παρρέν καθορίστηκαν από την πίστη της στην ανάγκη εξασφάλισης παιδείας και εργασίας για τις γυναίκες, ως βασικών προϋποθέσεων για την πνευματική και πολιτική τους ισοτιμία και χειραφέτηση. Δημιούργησε το Κυριακόν Σχολείον για εργάτριες και υπηρέτριες το 1889, το Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης και το Άσυλο των Ανιάτων το 1892, ενώ συνέβαλε αποφασιστικά στην ίδρυση της Ενώσεως των Ελληνίδων το 1896, στο πλαίσιο της οποίας λειτούργησε η Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή. Μεταφέροντας τη φωνή των Ελληνίδων στα διεθνή φόρα -και, αντίστροφα, τη διεθνή αναζήτηση και δράση των γυναικών στην Ελλάδα-, συμμετέσχε σε γυναικεία συνέδρια στο Παρίσι το 1889, στο Σικάγο το 1893 και στο Παρίσι το 1900 και το 1914. Το 1908 η Ένωσις των Ελληνίδων συμμετείχε στην ίδρυση του Εθνικού Συμβουλίου Ελληνίδων.

Κορωνίδα του έργου της Καλλιρρόης Παρρέν μπορεί να χαρακτηρισθεί η ίδρυση, το 1911, του Λυκείου των Ελληνίδων, στο πρότυπο των ευρωπαϊκών Λυκείων-Λεσχών (Lyceum Clubs), για το οποίο έθεσε διττό στόχο, την “εξυπηρέτησιν της προόδου του φύλου των [γυναικών]” και την “αναγέννησιν και διατήρησιν των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων”.

Το 1921 με πρωτοβουλία και διοργάνωση του ΛτΕ πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα το Α΄ Εθνικό Γυναικείο Συνέδριο και η Α΄ Οικοκυρική και Βιοτεχνική Έκθεση. Τον ίδιο χρόνο η Παρρέν πρωτοστάτησε στη συγκέντρωση υπογραφών Ελληνίδων με αίτημα την παροχή δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, πείθοντας και τον πρωθυπουργό Δ. Γούναρη να τοποθετηθεί θετικά. Κατά την πρώτη αυτή περίοδο λειτουργίας του το Λύκειο παρείχε επίσης τη συνδρομή του κατά τη διάρκεια των πολεμικών αναμετρήσεων (Βαλκανικοί πόλεμοι, Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, Μικρασιατική εκστρατεία), οργάνωσε ποικίλες εκδηλώσεις με κυριότερες τις εορτές του Σταδίου, πραγματοποίησε στοχευμένες δράσεις για τη γυναίκα και το παιδί και ανταποκρίθηκε στις αναζητήσεις της εποχής για την προαγωγή της “ελληνικότητας” με τη συγκρότηση ιματιοθήκης παραδοσιακών ενδυμασιών, την καθιέρωση των ελληνικών χορών ακόμη και τη δημιουργία “ελληνικών” κουκλών για τα παιδιά.

Η Παρρέν ευτύχησε να ζήσει το 1936 τον ταυτόχρονο εορτασμό της 25ετηρίδας του ΛτΕ και της 50ετηρίδας του έργου της. Το 1938 ανακηρύχθηκε ισόβια πρόεδρος, καθώς για λόγους υγείας δεν μπορούσε πλέον να ασκεί τα καθήκοντά της -την αναπλήρωνε, ως προεδρεύουσα αντιπρόεδρος, η Άννα Τριανταφυλλίδου. Της απονεμήθηκε ο Χρυσούς Σταυρός του Τάγματος του Γεωργίου Β΄, αργυρό μετάλλιο από την Ακαδημία Αθηνών και πλήθος διακρίσεων από άλλους φορείς. Απεβίωσε την 16η Ιανουαρίου 1940. Ο Δήμος Αθηναίων τίμησε τη μνήμη της τοποθετώντας το 1992 προτομή της στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

Την πνευματική υποθήκη της Παρρέν μας κληροδοτούν οι λόγοι της:

Είμαι ευτυχής και ήσυχη πλέον μπορώ να αναπαυθώ, εφ’ όσον αισθάνομαι ότι αφήνω μίαν ανθηράν βλάστησιν της σποράς, την οποίαν εμείς, αι ολίγαι πρωτοπόροι, εσπείραμεν εις την τότε άγονον και πετρώδη γην και είμαι βεβαία ότι από σας, καλαί μου συνεργάτιδες, θα δημιουργηθή η τελεία γυναίκα της αύριον.

Η διαδρομή μας

Ήταν 2 Δεκεμβρίου του 1910 όταν στο σπίτι της Καλλιρρόης Παρρέν μια μικρή ομάδα επτά γυναικών που ανήκαν στην πνευματική ελίτ της εποχής τους, αποφάσισε να ιδρύσει ένα Σωματείο στο πρότυπο των ευρωπαϊκών Λυκείων-Λεσχών (Lyceum Clubs), με σκοπό τον μεταξύ γυναικών των γραμμάτων, των επιστημών, των τεχνών, σύνδεσμον προς εξυπηρέτησιν και προστασίαν αυτών και προς αναγέννησιν και διατήρησιν των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων …. Η ίδρυσή του ΛτΕ επικυρώθηκε με Βασιλικό Διάταγμα στις 19 Φεβρουαρίου 1911.